Verdeeld Koninkrijk ~ De aanbevelingen. I. De aftrap

april 16, 2020

Verdeeld

De bespreking van Verdeeld Koninkrijk. Pleidooi voor nieuw elan in Koninkrijksrelaties van Paul Comenencia eindigde ik met de opmerking:
“Al zien de aanbevelingen en aanvullende opmerkingen van Comenencia er misschien uit alsof je door een open deur de toekomst binnenwandelt, ze bieden de mogelijkheid om per onderwerp hierover van gedachten te wisselen zodat de wens van de auteur uitkomt: dat nieuwe elan.”

Voor de tientallen lezers die op dit moment hun bijdrage aan het wenselijke debat zitten te tikken: Ikki’s eiland is graag het podium om uw ideeën te presenteren.
Iedere week hoop ik één aanbeveling van Comenencia hier te bespreken.

Aanbeveling 1:
Acceptatie door alle Koninkrijkspartners dat bepaalde problemen inherent zijn aan de extreme kleinschaligheid van de eilanden en dus van blijvende aard zijn.

‘Een eerste uitgangspunt dat Naar een Salsa op klompen* Den Haag en de Caribische rijksdelen adviseerde, naast het samen ontwikkelen van een Koninkrijksvisie, was om meer oog te hebben “voor de balans tussen wat een land aan lasten kan dragen en wat het voorzieningenniveau moet zijn.’
Verantwoordelijke bestuurders zouden moeten afstappen van de gedachte dat alle hulp en ondersteuning tijdelijk moet zijn, een miskenning van de realiteit die inherent is aan de aard, ligging en kwetsbaarheid van de eilanden en die maakt dat bepaalde problemen van blijvende aard zijn en dus – ook op Koninkrijksniveau – onderwerp van aanhoudende zorg dienen te zijn. Een van de suggesties in dit verband was de instelling van een permanent Koninkrijksfonds, bedoeld om “de nadelige schaaleffecten van de eilanden op basis van objectieve maatstaven te corrigeren … Het fonds belichaamt juist de erkenning dat sommige lasten samen gedragen moeten worden, uitgaande van de eenheidsgedachte in het Koninkrijk.”

“Zowel in 2018 als in 2019 werd, tijdens de viering van Koninkrijksdag bij de Raad van State, door aanwezige sprekers een lans gebroken voor een fonds ter financiering van initiatieven op gebied van onderwijs en cultuur en voor het opnieuw oppakken van verbroederende evenementen als het Koninkrijksconcert en de Koninkrijksspelen.”
– tot zover Paul Comenencia

Bij de presentatie van het Salsa-rapport in 2007 stelde het Wetenschappelijk Instituut van het CDA voor dat er een Koninkrijksfonds zou moeten komen. Een commissie onder leiding van de heer Hillen vond dat het CDA een duidelijk signaal moest geven. Het CDA zag ‘een toekomst met een duurzame en constructieve onderlinge verhouding’ voor zich. ‘Het fonds belichaamt de erkenning dat sommige lasten samen gedragen moeten worden.’
De permanente financiële ondersteuning moet in de plaats komen van ontwikkelingssteun, die altijd als tijdelijk is beschouwd, aldus het Salsa&Klompen-rapport.

Het rapport merkt op dat de onderlinge relaties geregeld onder druk staan. Europees Nederland klaagt dat de eilanden te makkelijk hun hand ophouden en de eilanden vrezen voor te veel inmenging vanuit Europees Nederland.
Toenmalig staatssecretaris Bijleveld vatte de verhoudingen samen met de opmerking dat ‘het lijkt soms wel op een stormachtig huwelijk. En dus moeten alle partijen goede gesprekken voeren. Want een goed gesprek kan een huwelijk redden.

Dertien jaar later kunnen we vaststellen dat er niet veel is veranderd. Hoewel, we hebben het sinds 2010 over drie autonome eilanden en drie bijzondere gemeentes en Europees Nederland. Uiterlijk toch een grote verandering. Wat blijft: een goed gesprek over de verhoudingen binnen het Koninkrijk kan geen kwaad.

De drie bijzondere gemeentes zijn bijvoorbeeld teleurgesteld in wat de keuze om bij het moederland aan te schuiven, heeft gebracht. De armoede waaronder een deel van de bevolking gebukt gaat, is eerder groter dan kleiner geworden. Als er nu één inmenging door Europees Nederland wel welkom was geweest, was het dit: een einde maken aan deze armoede. En dat heeft niets te maken met de hand ophouden.

Verder kunnen we niet alleen maar klagen over Den Haag. Er gebeuren ook goede dingen. Daarnaast mogen ook de eilanden, autonoom of niet, thuis wel eens een goed gesprek voeren. Men zou bijvoorbeeld een avond naar de boekhouding kunnen kijken, naar al die wonderlijke constructies rondom overheid-nv’s en andere strapatsen.

Misschien kan het moederland diezelfde avond toch ook een blik in de spiegel werpen. Als je na de Maagdeneilanden, Bermuda en de Kaaimaneilanden op de vierde plek op de lijst van belastingparadijzen staat, is het met de beschuldigende vinger wijzen naar de eilanden ergens ietwat ongepast.

Acceptatie door alle Koninkrijkspartners dat bepaalde problemen inherent zijn aan de extreme kleinschaligheid van de eilanden en dus van blijvende aard zijn, is de eerste stelling van Comenencia.

Laten we beginnen met vast te stellen wat die ‘bepaalde problemen’ zijn.
Waarbij het aan te bevelen is om het niet alleen over de gevolgen van de ‘extreme kleinschaligheid van de eilanden’ te hebben, ook Den Haag heeft problemen van blijvende aard blijkt keer op keer als de eilanden ter sprake komen. Ook die hebben gevolgen.
Als een huwelijk nieuw elan moet worden ingeblazen, is het handig als beide partners open staan voor een gesprek. Las ik ergens.

Noten:
* http://ikkiseiland.com/2020/04/07/paul-comenencia-verdeeld-koninkrijk-pleidooi-voor-een-nieuw-elan-in-koninkrijksrelaties/
* Naar een Salsa op klompen. Over de toekomst van het Koninkrijk der Nederlanden. Wetenschappelijk Instituut voor het CDA, Den Haag, 2007. ISBN 978-90-74493-55-0
Zie: https://d2vry01uvf8h31.cloudfront.net/Organisaties/WI/2007_NOV_Naar_een_Salsa_op_klompen.pdf
*Paul Comenencia – Verdeeld Koninkrijk. Pleidooi voor een nieuw elan in Koninkrijksrelaties. Uitgeverij Eburon, Utrecht 2020.
ISBN 978 94 5301 290 4 (paperback) – ISBN 978 94 6301 294 2 (e-book)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *