Als je het niet te bont bakt, geeft de scheidsrechter je bij een overtreding de gele kaart. Schop je daarentegen iemand het ziekenhuis in, volgt rood en zit je eerder dan verwacht in de kleedkamer.
Gezien de houding van het lokale bestuur op Ikki’s eiland staat de Haagse scheidsrechter voor de keuze welke kaart getrokken moet worden. Wordt het een gele, in de vorm van een aanwijzing, of wordt het rood door, net als op Statia, in te grijpen en de lokale overheid buitenspel te zetten.
Naast het vaststellen en beoordelen van de overtreding, spelen diverse andere factoren een rol bij de kaartkeuze. Hoe verloopt de wedstrijd, hoe is de sfeer en welke rol speelt de tegenstander bijvoorbeeld.
En dan heb je nog de scheidsrechter zelf. Kan hij het vergrijp goed zien, zag hij wat eraan vooraf ging en kan hij het acteervermogen van het slachtoffer inschatten.
In het Haagse geval is er nog een vraag. Hoe onpartijdig is de scheidsrechter?
Ogenschijnlijk is het duidelijk: het lokale bestuur faalt. Laten we de financiële verslaggeving maar als voorbeeld nemen. Eén taak van het bestuur op het eiland is dat men op gezette tijden verantwoording aflegt over de besteding van het publieke geld.
Deze taak is blijkbaar voor de bestuurders van Ikkis’ eiland te zwaar. Brieven en verzoeken hieromtrent blijven onbeantwoord. Dat roept de vraag op of men zich geen raad weet met Excel of dat men tot de ontdekking is gekomen dat het bijhouden van de administratie meer is dan het in een doos smijten van wat bonnetjes.
Het College financieel toezicht Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Cft) is ongeduldig aan het worden. Ongetwijfeld zal zij binnen afzienbare tijd met de vuist op tafel slaan en duidelijke eisen stellen.
Die vuistslag verhoogt de druk op de Haagse politiek om een keuze te maken tussen geel en rood. Als de rode kaart getrokken wordt, is het eenvoudig. Den Haag zet het lokale bestuur (tijdelijk) overboord en neemt de touwtjes in handen. Kiest zij voor de gele, dan volgt een aanwijzing.
Wat houdt een aanwijzing in?
Als we het voorbeeld van de financiële verslaggeving volgen, houdt een aanwijzing in dat het Cft dwingende adviezen geeft over de begroting en het financieel beheer, dat het lokale bestuur geen nieuwe verplichtingen mag aangaan, dat er een verbeterplan wordt opgesteld in nauwe samenwerking met een stuurgroep die door de Rijksvertegenwoordiger wordt ingesteld. Onderdeel van de aanpak kan bijvoorbeeld een uitgebreid saneringsplan zijn. ‘Harde maatregelen zullen daarbij onvermijdelijk zijn’, staat er vast in de brief van het Cft. Dat hoort nu eenmaal zo.
In het Haagse geval is er nog een vraag, zoals gezegd. Hoe onpartijdig is de scheidsrechter?
Het antwoord op die vraag is helder. Alleen al door het gegeven dat zij partij is, is zij niet onafhankelijk.
Daarnaast heeft zij in de afgelopen jaren allerlei spelregels over het eiland uitgestrooid zonder daarbij te kijken naar de gevolgen, zonder rekening te houden met de lokale omstandigheden en zonder heldere uitleg te geven. Al die laptoppers in hun pakken en overhemden weten wat er in welk wetsartikel staat, maar vragen zich niet af of de boodschap overkomt.
Niet alleen het lokale bestuur verdient een gele kaart.
Het zou Den Haag sieren om een pas op de plaats te maken voor ze naar de rode kaart grijpt. Steek voor de verandering eerst eens de hand in eigen boezem en kijk rond op al die ministeries die bij de BES eilanden betrokken zijn. Breng al die dossiers bij elkaar, zoek naar kruisverbanden en samenhang, bedenk waar je gezamenlijk op kunt trekken. Maak aan de hand daarvan beleidskaders en pas waar nodig wetgeving aan.
Het is allemaal niet zo ingewikkeld.
En bedenk dat je ondertussen voor de inwoners van Ikki’s eiland belangrijke stappen kunt zetten zonder je te verschuilen achter de onkunde van een lokaal bestuur.
Armoedebestrijding is een taak van gemeenten en de Rijksoverheid.
Gezien de armoede op het eiland, acht jaar na 10.10.10, is daar de eerste rode kaart.
Voor Den Haag.