Jopie Abraham – De komst van Henk Kamp en de Rijksdienst Caribisch Nederland

augustus 26, 2020

Na de vergadering van de Eilandsraad, eind oktober 2006, waarin het slotakkoord werd goedgekeurd, is de PDB tot juli 2009 niet meer betrokken geweest bij de verdere onderhandelingen over de uitwerking van dat akkoord. Op enkele beleefdheidsbezoeken na waren er ook geen formele contacten met Nederlandse vertegenwoordigers. De eilandraadsleden van de PDB moesten hun informatie over het staatkundige proces, net als alle Bonairianen, halen op een tweetal voorlichtingsbijeenkomsten in de sporthal van Bonaire, op zogenaamde bario bijeenkomsten georganiseerd door het RCN en informatiebulletins van het RCN. Op 10 juli 2008 was de eerste bijeenkomst in de sporthal. Staatssecretaris Bijleveld, de Gezaghebber en leden van het Bestuurscollege beantwoorden vragen uit de zaal. Op indringende vragen van Ramiro Richards, één van de pastores op Bonaire, bevestigde Bijleveld dat op termijn de ethische wetgeving op Bonaire ingevoerd zou worden. Ook maakte zij duidelijk dat er verschillen zouden blijven bestaan tussen het niveau van uitkeringen op Nederland en Bonaire, bijvoorbeeld met betrekking tot de AOW / AOV. Dit was bijna 4 jaar na het referendum van 2004 en bijna 2 jaar na de ondertekening van het slotakkoord voor de eerste keer dat op dergelijke vragen antwoord werd gegeven. De Bonairiaanse bestuurders hadden zich tot nu toe ondanks alle vragen daarover niet durven uitlaten uit angst voor eventuele gevolgen bij verkiezingen.

De politieke verhoudingen op het eiland zijn in die jaren nauwelijks veranderd. De UPB behaalde bij de Statenverkiezingen van 2006 55% van de stemmen. De PDB kreeg 45%. Ook bij de Eilandsraadverkiezingen van 2007 behaalde de UPB nog de meerderheid, zij het dat die geslonken was tot 51% van de stemmen. Er deden aan die verkiezingen 2 nieuwe partijen mee die bijna 9% van de stemmen verwierven, onvoldoende om een raadszetel in te nemen. De Statenverkiezingen van januari 2010 waren de eerste verkiezingen waar de toekomstige staatkundige verhoudingen expliciet een centrale rol speelden. Er deden drie partijen mee, de UPB, de PDB en de lijst Kambio. De laatste twee partijen waren tegen integratie binnen Nederland en behaalden samen met 3846 bijna 200 stemmen meer dan de UPB. Voor het eerst sinds jaren had de UPB z’n meerderheid verloren, waarover later meer. Door een verkeerde berichtgeving vanuit Bonaire sprak de staatssecretaris publiekelijk haar tevredenheid uit over de uitkomst van de verkiezingen.

Op 1 januari 2009 opende het kantoor van wat nu de Rijksdienst Caribisch Nederland heet. Binnen deze Rijksdienst werken alle Caribische rijksambtenaren (ongeveer 500 personen). Bij deze dienst was per 1-1-2009 Henk Kamp aangesteld als commissaris voor de BES eilanden. De bedoeling was dat deze functie na het opheffen van de Nederlandse Antillen zou overgaan in de functie van Rijksvertegenwoordiger. Deze laatste functionaris had specifieke bevoegdheden en verantwoordelijkheden die aan de wet WOLBES zijn ontleend. Als commissaris had Henk Kamp echter geen enkele bevoegdheid en werkte hij als hoogste Nederlandse ambtenaar onder de verantwoordelijkheid van de staatssecretaris van Koninkrijkszaken met als taak het organiseren en inrichten van de Caribische rijksdienst

Om maar met de deur in huis te vallen. Henk Kamp was de verkeerde man op de verkeerde plaats op het verkeerde moment. In Den Haag was men van mening dat voor het succesvol uitvoeren van het staatkundige hervormingsproces op de BES eilanden iemand nodig was met onder meer de volgende eigenschappen: rechtlijnig, kordaat, consequent en gericht op het met gezag nemen van beslissingen. Voor het inrichtingsproces vermoedelijk de juiste eigenschappen. Om voor de uitkomsten van het proces een draagvlak onder de bevolking te creëren vermoedelijk de verkeerde eigenschappen.

Al vanaf dag 1 bemoeide Kamp zich met zaken waar hij niets over te zeggen had en dwong beslissingen af waar wij heden ten dage nog de gevolgen van ondervinden. Kamp overlegde wekelijks met de korpschef en de Gezaghebber. Pas veel later werd er maandelijks overleg gevoerd met het Bestuurscollege over de voortgang en afstemming van de werkzaamheden. Daarnaast bemoeide Kamp zich, zoals gezegd, met veel zaken op het eiland waar hij niets over te zeggen had en waarvoor hij geen enkele bevoegdheid had. Dat dit leidde tot veel irritatie en weerstand tegen alles wat met de RCN te maken had, hoeft niet te verbazen. In plaats van draagvlak te creëren organiseerde Kamp z’n eigen tegenstand. Hoewel er daarvan vele voorbeelden zijn te geven beperken we ons hier tot 2 sprekende voorbeelden, namelijk de bemoeienissen met de nieuwe elektriciteitscentrale en de woningbouwcorporatie.

Begin 2005 brandde het grootste deel van de elektriciteitscentrale op Bonaire af. Na uitvoerige studies en onderhandelingen besloot het toenmalige bestuurscollege dat de stroomvoorziening op Bonaire in de toekomst verzorgd zou worden door twee gekoppelde centrales, een windmolenpark, dat ongeveer 45% van de benodigde elektriciteit zou leveren en een dieselcentrale dat de rest van de stroombehoefte zou leveren en bij weinig wind of windstilte ook diende als back up. De dieselcentrale (één van de modernste die er op dit moment geleverd wordt) kan alle soorten brandstof stoken. Het uiteindelijke doel is dat deze centrale gestookt gaat worden met bio diesel. Overeengekomen is dat dit gebeurt op het moment dat de prijs van bio diesel concurrerend is met stookolie. Bij het tekenen van de contracten is toegezegd dat de kWh prijs voor de bevolking bij in gebruik name van de nieuwe centrales met 25 tot 30% omlaag zou gaan. Dit was gebaseerd op het feit dat gemiddeld 44% van de stroom opgewekt zou worden zonder brandstofkosten en de dieselcentrale zou draaien op de goedkoopste stookolie die te koop was.

Al op 6 februari 2009, dus een maand na zijn aantreden stuurt Kamp een brief naar het Bestuurscollege (bijlage) waarin hij het college adviseert de locatiekeuze als de beoogde technologie van de dieselcentrale te heroverwegen. Dit advies baseert hij op een vertrouwelijke rapportage van een Inspecteur van VROM, die in zijn opdracht is gemaakt, met andere woorden vrijwel vanaf z’n eerste werkdag bemoeit Kamp zich met zaken die hem, als commissaris belast met het inrichten van de Rijksdienst, niet aangaan. Er is met het advies van Kamp verder niets gedaan. Toen de nieuwe centrale vorig jaar in productie wilde gaan eiste Kamp dat de Hinderwetvergunning, die op dat moment nog door het Eilandgebied zou worden verstrekt, aangepast zou worden. In die vergunning moest worden opgenomen dat er stikstoffilters geplaatst zouden worden om de uitstoot daarvan te beperken en dat het gebruik van hoogzwavelige brandstof verboden zou worden. Het eerste zou gesubsidieerd worden door het ministerie van economische zaken. Het tweede zou via het tarief moeten worden doorbelast aan de gebruikers op Bonaire. Onlangs is gebleken dat de filters niet worden geplaatst omdat Nederland niet subsidieert. Blijkbaar zijn de harde milieu eisen die Kamp twee jaar geleden verordonneerde niet meer van belang nu Nederland die conform de afspraak moet betalen De eis over het brandstofgebruik is inmiddels ontaard tot een hoogoplopende ruzie tussen Ecopower, de producent van de elektriciteit en WEB, het Bonairiaanse distributiebedrijf.

Dat heeft er zelfs toe geleid dat de stroomvoorziening op het eiland dreigde stil te vallen en de Gezaghebber zich voorbereidde om de noodtoestand uit te roepen. Het tweede voorbeeld betreft de bejegening van de directeur van de lokale woningbouwvereniging FCB. FCB bevond zich wegens wanbeleid en corruptie van de vorige directie in alle opzichten in een penibele situatie. Er werd actief naar oplossingen gezocht, al ruim voor de komst van Kamp naar het eiland. Toch meende Kamp op enig moment te moeten bemiddelen in een mogelijke samenwerking tussen Vestia (grootste woningbouwcorporatie van Nederland) en de FCB. Kamp kende de directeur van Vestia nog uit zijn tijd als minister van VROM. Toen op enig moment de samenwerking om verschillende redenen niet lukte heeft Kamp “in een restaurant, met VROM vertegenwoordigers erbij, tegen de directeur van de FCB gezegd: Waar ben je nu mee bezig? Je hebt een prachtig voorstel uit NL, je doet er niets mee. Er had allang gebouwd kunnen worden. Jij zit er voor de onderkant van de samenleving maar door zo met dat voorstel om te gaan dupeer je hen juist en ben je bezig je eigen carrière te ondermijnen” (citaat uit een vertrouwelijke mail). Ook bij een andere gelegenheid heeft Kamp de directeur van FCB ‘bedreigd’ dat zijn carrière op Bonaire over was (mailwisseling niet meer beschikbaar).

Op 25 februari 2009 vond een tweede voorlichtingsbijeenkomst plaats in de sporthal met Bijleveld, waarbij Kamp werd geïntroduceerd aan de bevolking. In zijn toespraak vermeldde hij expliciet dat hij nauw samenwerkte met het democratisch gekozen bestuur van Bonaire, waarmee hij bedoelde het Bestuurscollege, dat achter de tafel zat. Wat opmerkelijk was, dat een aantal van de daar zittende dagelijks bestuursleden met wie hij zei samen te werken enkele dagen eerder door Booi waren vervangen. Een enigszins gênante vertoning.

Kamp zette een voorlichtingscampagne op om de ‘hearts and minds’ van de bevolking te winnen door het organiseren van bijeenkomsten in de bario’s en het uitgeven van informatiebulletins. Hij mengde zich daarmee bewust in de lokale politieke strijd, bijvoorbeeld door een week voor de verkiezingen van 22 januari 2010 een bario bijeenkomst te organiseren. De bijeenkomsten in de bario’s werden overigens in hoofdzaak bezocht door Europese Nederlanders, die zich soms mateloos ergerden aan het optreden van Kamp. Zo werd hem tijdens één van deze bijeenkomsten verweten arrogant te zijn.

Een bijzonder onderwerp was het telkens terugkerende onderwerp ‘misverstand van de maand’, zowel tijdens de bario bijeenkomsten als in de informatiebulletins. Hieruit bleek dat Kamp niet beschikte over enig gevoel van humor of relativering. Toen bijvoorbeeld in Nederland de strooizoutvoorraad bijna op was deed op Bonaire de grap de ronde dat men nu pas begreep waarom Nederland Bonaire wilde inlijven, namelijk vanwege z’n grote zoutvoorraden. In zowel de eerst daarop volgende bario bijeenkomst als in het informatiebulletin werd dat uitdrukkelijk ontkend onder de verzuchting dat Kamp niet begreep waarom er zoveel onwaarheden werden verkondigd. Een ander aardig voorbeeld is te lezen in informatiekrant 2, waarin staat dat Nederland Bonaire wil integreren omdat “Jullie onze olie willen en wij krijgen straks niets van de opbrengsten.” Deze stelling wordt niet ontkend. Men volstaat dat er geen sprake is van oliewinning rond Bonaire. Deze reactie lijkt enigszins onoprecht omdat tijdens de latere onderhandelingen over de taakverdeling het onbespreekbaar was voor het ministerie van Economische zaken om een passage op te nemen over de eigendomsverhoudingen van eventueel nog te vinden delfstoffen. Het eigendom van delfstoffen is volgens EZ op dezelfde manier geregeld als van die in Groningen of het Nederlandse continentale plat.

Bijlage
brief Kamp iz diesel centrale

Hier ontbreekt 1 bijlage: Re HK bedreigd FKB Uitlatingen oppositie.htm
Maar de bedreigingen aan bijv. FCB worden geïllustreerd door de heer Ben Oleana in dit interview: ‘Een staatssecretaris heeft een brief geschreven waarin zij zegt dat ik verkeerd bezig ben. En zo kreeg ik wel meer van dit soort berichten. Maar ook werd hier op dit terras gezegd dat ik op moest passen. Door Henk Kamp. Dat het mij mijn carriere kan kosten. Dat noem ik een dreigement.’ Bron: http://ikkiseiland.com/2015/08/07/ben-oleana-je-moet-eerst-naar-jezelf-kijken/

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *