Rapportage IJkpunt Sociaal Minimum
Opdrachtgever: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Den Haag
Ref.: 2022-2024SM/vH
25 oktober 2022
Inleiding
Hoewel het hier gepresenteerde onderzoek volstrekt redundant is, hebben we de opdracht van de staatssecretaris van Digitalisering en Koninkrijksrelaties, mevrouw A. van Huffelen, met betrekking tot het ijkpunt sociaal minimum geaccepteerd. Ook bij ons adviesbureau gaat de zon niet voor niks op.
Onder druk van de onwelwillende houding van een deel van de leden van de Tweede Kamer heeft de staatssecretaris onlangs toegezegd dat er een herijkingspunt aan de horizon zichtbaar moet zijn bij het bespreken van de begroting van 2024.
In zekere zin is er met deze toezegging mogelijk sprake van vooruitgang en inzicht. Tot nu toe hield het kabinet vast aan een ijkpunt sociaal minimum dat in 2025 gerealiseerd moet worden.
Om tot een op maat gemaakt oordeel te komen, achtte de staatssecretaris nieuwe data nodig om tot een afgewogen oordeel te komen.
Van deze opdracht zijn wij enigszins afgeweken in overleg met het ministerie. Begrip was er voor ons standpunt dat het beleidstechnisch niet uitmaakt of er 5431 of 5432 mensen onder de armoedegrens leven.
Werkwijze
Om een duidelijk beeld te krijgen van de problematiek op de eilanden met het oog op de armoede hebben wij diverse beschikbare rapporten en onderzoeken tegen het licht te houden. Bijvoorbeeld het rapport ‘Vijf jaar verbonden: Bonaire, St. Eustatius en Saba en Europees Nederland’, een rapport vaak genoemd naar de voorzitter, mevrouw Spies, uit 2015. Of het rapport van de Kinderombudsman uit 2021 over de gevolgen van de armoede. Of het onderzoek van Regioplan of de cijfers van Nibud. Ook de papieren van de consumentenbond op Bonaire, Unkobon, zijn gebruikt bij dit onderzoek.
Daarnaast zijn uitspraken die politici deden na een bezoek aan de eilanden op waarde geschat. Ook de krokodillentranen die geplengd werden door ministers, staatssecretarissen en Kamerleden zijn beoordeeld.
Deze werkwijze en methodiek bleken efficiënt en duurzaam.
Conclusies
Armoede bestaat op de eilanden. Minimaal veertig procent van de mensen op Bonaire leeft ver onder de armoedegrens.
Daarnaast is duidelijk dat onwil van Haagse politici de voornaamste en mogelijk zelfs enige reden is waarom er in de afgelopen twaalf jaar niets gedaan is aan het probleem.
Oplossing
– Gezien de reeds aanwezige kennis is het niet nodig om verder onderzoek naar ijkpunten en mogelijke stippen plaats te laten vinden.
– Uitkeringen kunnen derhalve met ingang van 1 november 2022 worden verhoogd naar het wenselijke niveau. (Zie Grondwet – Art. 1)
– Het gebruik van het woord ijkpunt is met ingang van 1 november 2022 verboden
– Politici uit Europees Nederland mogen de eerste zes maanden van 2023 geen voet op de eilanden zetten.
Toekomstperspectief
In de maanden november en december 2022 maken Den Haag en de lokale politici afspraken over aanvullende maatregelen met betrekking tot inkomenspolitiek.
Waarmee de lokale overheid meer greep krijgt op de kapitaalmarkt. Waardoor ook zij de bevolking indien en waar nodig kan ondersteunen.