Zand erover
Corruptie en Samenleving
Rapportage over mogelijke misstanden – Deel 1
Inleiding
Humor is achter scherts verscholen ernst, schreef Arthur Schopenhauer.
Zo denk je met een paar vrolijke stukjes de onzin van al die door de overheid geïnitieerde onderzoeken en rapporten aan te tonen, zo krijg je onverwacht reacties die laten zien dat ernst zich niet altijd weg laat stoppen.
Die reacties hebben ervoor gezorgd dat ik in de komende tijd aandacht ga besteden aan mogelijke misstanden bij het lokale bestuur op het eiland.
Graag en vaak valt de term ‘corruptie’ in discussies en gesprekken over het eiland.
Deels veroorzaakt door het gebrek aan transparantie bij besluitvormende processen op het eiland, deels geënt op de beeldvorming die her en der aan de Europese kant van de oceaan opgeld doet.
Het eiland kan niet claimen dat juist corruptie haar uniek maakt.
Cijfers op corruptie.org maken duidelijk dat het een wereldwijd probleem is en ook dat het van alle tijden is. (Zie: http://www.corruptie.org/corruptie-misleidende-getallen/)
Wat overigens een schrale troost is.
Overheden weten dat haar onderdanen én zijzelf vaak voor de verleidingen van geld en macht zwichten.
De Nederlandse overheid bijvoorbeeld kent haar ingezetenen. En zichzelf. Een definitie van corruptie is moeilijk te geven, schrijft zij. Op de website van de FIOD, de fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst van de Nederlandse Belastingdienst, staat het zo: ‘een eenvoudige omschrijving van corruptie zou kunnen zijn: “misbruik maken van toegekende bevoegdheden of macht voor persoonlijk gewin”.’
Gevolgd door deze uitleg: ‘We onderscheiden actieve (omkopen) en passieve corruptie (omgekocht worden), ambtelijke en niet-ambtelijke corruptie.
Corruptie gaat vaak samen met andere strafbare feiten zoals valsheid in geschrifte, witwassen en deelname aan een criminele organisatie. Hierna beschrijven we een aantal vormen van corruptie.’ Zie: https://www.fiod.nl/wat-is-corruptie/
Om ambtelijke corruptie nu eenmaal bestaat, kent de overheid een Gedragscode Openbaar Bestuur. Die Code beschrijft ‘hoe een overheidsbestuur hoort te werken. Zo weten burgers wat zij van de overheid kunnen verwachten. Bijna alle besturen van het Rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en politie werken via de code goed openbaar bestuur.’
(Zie: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kwaliteit-en-integriteit-overheidsinstanties/gedragscode-openbaar-bestuur
De lokale politici en bestuurders op het eiland weten eveneens dat de menselijke geest niet van smetten vrij is.
Het lokale bestuur beschrijft haar functioneren als volgt: Het Bestuurscollege zorgt voor het dagelijks bestuur van Bonaire. Zij bereiden eilandsraadsbesluiten voor en voeren die uit. Het Bestuurscollege is ook bevoegd om zelf beslissingen te nemen, zoals het verlenen van een bouwvergunning of het aangaan van een contract met een aannemer. Het college wordt bij zijn taken ondersteund door ambtelijke organisatie onder leiding van de eilandsecretaris. (zie: https://bonairegov.com/bestuur-organisatie/bestuurscollege
In deze beschrijving van de bevoegdheden staat de deur van het kamertje met op de deur het bordje ‘misbruik maken van toegekende bevoegdheden of macht voor persoonlijk gewin’ op een kier als je argwanend bent.
Misschien is het daarom dat woorden als transparantie, integriteit en goed bestuur herhaaldelijk in het jargon van bestuurders en politici voorkomen. Zij weten waar de mosterd gehaald kan worden.
Om al die woorden op waarde te kunnen schatten, hoop ik aan de hand van voorbeelden uiteindelijk een conclusie te trekken.