De vijftiende maart komt dichterbij. Maar van verkiezingskoorts is amper sprake op het eiland. Carnaval bepaalt de agenda’s. Begrijpelijk, daar word je vrolijker van dan wekenlang discussiëren over de aanpak van alles.
Voor de buitenstaander is het even wennen dat de politieke partijen, op een enkeling na, nog geen programma hebben gepubliceerd. Zo veel tijd is er niet meer zou je zeggen.
En misschien is het ook wel een ouderwets concept, zo’n boekje vol beloftes.
Of je wilt je niet in de kaart laten kijken.
Deze week meldde een van de mensen op een lijst dat hij een oplossing had voor de woningnood. Uiteraard vroeg een lezer hoe hij dat voor elkaar dacht te krijgen. De politicus in spe antwoordde dat hij dat na de verkiezingen uit de doeken zou doen. Als hij het nu zou vertellen, was de kans groot dat een tegenstander er met dat idee vandoor zou gaan.
Nu is het zo dat de kiezer toch al vaak op een persoon stemt zonder zich al te veel te verdiepen in een partij. In een kleine gemeenschap is die binding vaak nog sterker. Dat levert soms ook problemen op.
Deze week kreeg ik een e-mail van een jongeman die zich afvroeg hoe het nu moest. Zijn tante stond op de lijst van de ene partij, een neef op een andere en om het nog erger te maken, de vader van zijn beste vriend op weer een andere lijst.
Goede raad was goedkoop. Wie vind je het aardigst?
Tijdens de BZK-Lezing 2018 ((28 juni 2018) van prof. dr. G. Oostindie en universitair docent Wouter Veenendaal ging laatstgenoemde in op de redenen waarom het besturen van een kleine gemeenschap een klus is die vaak vraagtekens oproept bij buitenstaanders.*
De heer Veenendaal presenteerde de volgende redenen als mogelijke oorzaak voor de Bestuurlijke uitdagingen in gebieden van geringe omvang:
– Iedereen kent iedereen: persoonlijke relaties en direct contact tussen kiezers en gekozenen leiden tot vermenging van professionele en privérelaties
– Focus op personen leidt tot afwezigheid van inhoudelijke politiek; de persoon van de politicus is belangrijker dan het programma.
Maar: de afwezigheid van ideologische tegenstellingen leidt niet tot meer consensus of harmonie; politiek is erg gepolariseerd
Consequentie: aanhoudende politieke instabiliteit (vooral op Bonaire en St. Eustatius).
Andere bestuurlijke uitdagingen als gevolg van kleinschaligheid:
– Combinatie van functies door politici leidt tot belangenconflicten
– Vermenging van professionele en persoonlijke relaties zorgen voor cliëntelistische relaties tussen politici en kiezers
– Kiezers leggen sterke druk op politici om hun van gunsten en diensten te voorzien.
Tegenhanger van cliëntelisme: victimization (intimideren van de oppositie).
Bestuurlijke uitdagingen: Caribische politieke cultuur
– Hiërarchische relaties tussen kiezers en politieke leiders; geen cultuur van inspraak
– Cliëntelisme versterkt afhankelijke relatie van burgers ten opzichte van politici en
zorgt ook voor sterke machtsconcentratie bij één of enkele personen die toegang hebben tot middelen.
Grote nadruk op politiek theater, retoriek, persoonlijke aanvallen op tegenstanders.
Waarom het Nederlandse model niet goed werkt
– Proportioneel kiesstelsel leidt in combinatie met personalistische politiek tot fragmentatie en instabiliteit
– Dit wordt versterkt door het kleine aantal raadszetels; ‘overlopen’ van één raadslid kan coalitie ten val brengen
– Door het dualisme wordt de kans op instabiliteit versterkt; gedeputeerden zijn afhankelijk van de leden van de eilandsraad
– Door machtsconcentratie, personalistische politiek en polarisatie komt de controlerende functie van de eilandsraad niet van de grond
– Ook andere instituties (zoals de media) kunnen hun controlerende functie niet goed uitoefenen.
Over Bonaire meldt het onderzoek een paar extra’s:
– Grotere rol van geld in de politiek; grotere neiging tot corruptie
– Traditie van ‘machinepolitiek’ en ook het kopen van stemmen
– Scherpe polarisatie tussen individuele partijleiders.
Vermoedelijk is er niet veel veranderd sinds 2018.
Ik lees meestal Auke op zondag, en zojuist heb ik de podcast van 20 Feb zitten lezen over het politieke “beleid” waarom ik het tussen haakjes zet is omdat er geen beleid is omdat bepaalde personen gelang op het plush zit en hebben geen idee wat er in de gemeenschap afspeelt. Ik woon hier inmiddels 32 jaar toen was het Bonaire nu woon ik op een eiland wat volgepropt is net fantasieloze huizen en mensen winkeltjes rijzen als paddenstoelen uit de Klip een infrastructuur die het zelfde is gebleven toen we nog 9.000 inwoners hadden inmiddels zitten we bijna op 24.000 het is om te gillen, ik wil maar zeggen ik mis Bonaire