Karin Kloosterboer ~ Vertrouwen – Aan het werk met risicojongeren van de Cariben

Vanochtend werd in het Curaçaohuis in Den Haag het boek Vertrouwen – Aan het werk met risicojongeren van de Cariben gepresenteerd.
De auteur, Karin Kloosterboer, kinderrechtendeskundige, laat in het boek kinderen, ouders en professionals aan het woord over de hulp die zij krijgen of geven via de Stichting Project op Bonaire. (Zie: http://www.stichtingproject.com/nl/

Op Ikki’s eiland groeien ruim vierduizend kinderen van nul tot achttien jaar op. Zij vormen ongeveer een kwart van de totale bevolking. Het leven voor deze kinderen is niet altijd eenvoudig. Ruim de helft leeft in armoede, velen groeien op zonder vader en er is veel geweld in de opvoeding.

Meisje (14)
‘Ik heb heel lang niet bij m’n moeder gewoond. Ze hebben me toen ik klein was uit huis gehaald. Toen vond jeugdzorg dat mijn moeder niet voor me kon zorgen. Ik heb al die tijd wel contact gehad met m’n moeder. Maar ik zag haar alleen maar heel soms. Ze kwam bijna niet op bezoek vroeger. Juffrouw Chelendra heeft contact met m’n moeder opgebouwd. Daarna kwam m’n moeder me in Forsa bezoeken. Toen mocht ik in de weekenden een paar uurtjes naar huis. En zo werd het steeds meer, totdat ik hele weekenden naar huis ging.’

Herman Schnitzler, orthopedagoog verbonden aan Stichting Project, maakte in een korte inleiding duidelijk dat er op het eiland voor een grote groep kinderen sprake is van een dramatische thuissituatie. Armoede, verwaarlozing, geweld en onveilige hechtingsrelaties bepalen de omstandigheden waarmee de kinderen groot moeten zien te worden.

Jongen (20)
‘Veel vrienden van mij uit Nord di Saliña zijn op vakantie. Wat ik bedoel met vakantie? Ja, die zitten vast. Ik kan nooit beloven dat ik daar niet ook kom. Ik zie iedere dag veel dingen… Het maakt me niet uit, want ik was altijd toch al alleen. Vorig jaar december zat ik vast en ik heb kerst heel vaak in mijn eentje gehad. Of ik nou vast zit of niet, ik ben alleen. Bij Forsa had ik mijn eerste kerstdiner met mensen aan een tafel, met een soort familie. Dat was een droom.’

Mick Schmit

Oprichter en directeur van Stichting Project , Mick Schmit, vertelde daarna over de werkwijze van de stichting.
‘We maken van een verzameling losse jongeren met problemen een hechte groep die elkaar vooruithelpt en positief is. Dit doen we door aantrekkelijke, avontuurlijke activiteiten aan te bieden.
Jongeren leren elkaar aan te spreken en maken zich op die manier de waarden en normen eigen die de maatschappij vraagt. Dus geen stickers opplakken door volwassenen van wat wel en niet mag, want dat kennen de kinderen al. Dit alleskan alleen met een duidelijke structuur, dagelijkse routine en in de veilige omsluiting door de groepsleiders.’

Karin Kloosterboer

Auteur Karin Kloosterboer overhandigde het eerste exemplaar van Vertrouwen aan de heer Edsel Cecilia, gedeputeerde op het eiland.
Al werd dat ‘eerste’ exemplaar voor de neus van de gedeputeerde weggekaapt door de gevolmachtigde minister van Curaçao in Nederland, de heer Anthony Begina, die onverwachts de presentatie even binnenliep. En die stuur je niet weg zonder boek natuurlijk.

Het is verleidelijk om hier maar met citaten te blijven strooien, want Karin Kloosterboer is erin geslaagd om het vertrouwen te winnen van de kinderen, maar ook van de ouders.
Daarnaast geven de interviews met de mensen die bij Stichting Project werken een helder inzicht in de werkwijze.

Naast de interviews met alle betrokkenen, stipt Karin Kloosterboer ook kort mogelijke oorzaken voor de hectingsproblematiek aan.
“… Het slavernijverleden is echter niet weg te poetsen. Sterker nog, het is belangrijk om te weten welke gevolgen van dat verleden tot op heden effect hebben. De slavernij werd in 1863 afgeschaft, maar het trauma als gevolg van de jarenlange uitbuiting is ook nu nog merkbaar in de Bonairiaanse samenleving. Meestal op heel subtiele niveaus. Het bepaalt veel van de manier waarop mensen met elkaar omgaan. Gedragingen stammen uit of zijn te koppelen aan de periode waarin voorouders als slaaf moesten werken: de overlevingsmodus waarin sommigen verkeren, criminaliteit, psychiatrische problemen, tienerzwangerschappen, scheidingen, een-oudergezinnen, drugs- en drankmisbruik. Deskundigen refereren hieraan als ‘posttraumatisch slavernij syndroom/stoornis’.

Anderen noemen als psychologische restverschijnselen van de slavernij de negatieve invloed op relaties en hechtings- en familiepatronen. Tijdens de slavernij werden gezinnen en families uiteen gerukt. Men leerde emotioneel afstand te nemen, want moeders wisten dat hun kind op enig moment zou worden weggehaald en verkocht. Dit gebruik gedurende driehonderd jaar is van generatie op generatie doorgegeven. Het maakt het bijvoorbeeld ook nu nog moeilijk voor sommige ouders om openlijk liefdevol te zijn tegen hun kinderen, omdat hún ouders dat ook niet konden. …”

Het zal geen verwondering oproepen dat ook Kloosterboer de gevolgen van de armoede waaronder een deel van de bevolking gebukt gaat, beschrijft.
“ … Naar schatting wordt ruim de helft van de kinderen op Bonaire geconfronteerd met armoede en de gevolgen daarvan. Ze krijgen bijvoorbeeld niet dagelijks een gezonde maaltijd of het ontbreekt aan kleding en een goed dak boven hun hoofd. Of ze kunnen onvoldoende meedoen in de samenleving omdat er geen geld is voor bijvoorbeeld naschoolse opvang en sport- of muziekles.
Het gemiddelde inkomen op Bonaire ligt laag, terwijl de kosten voor levensonderhoud hoog zijn. Veel ouders moeten lange dagen werken om financieel rond te komen, soms met verschillende banen. De tijd die overblijft voor aandacht voor kinderen – opvoeden, eten, samen leuke dingen doen – is dan beperkt.
Armoede is hardnekkig. Dat hangt nauw samen met andere knelpunten, zoals ongeletterdheid, taalproblemen en een relatief laag opleidingsniveau. Gezinnen ondervinden door de armoede vaak ook problemen op andere gebieden, zoals opvoeding, gezondheidszorg, veiligheid en onderwijs. Overbewoning is een groot probleem. Opvallend is dat de armoede inmiddels zo’n vanzelfsprekend onderdeel is van het leven op Bonaire dat velen het lijken te hebben opgegeven om er iets aan te willen doen. Alsof het een gegeven is. …”

De kinderen van Ikki’s eiland verdienen beter.
Dat je zoiets op moet schrijven.
—
Meer informatie over het boek: http://vertrouwen.online/
Meer informatie over Karin Kloosterboer: http://www.kindmetrecht.nl/en/kind-met-recht/

Stichting Project, de opdrachtgever voor het boek, is een orthopedagogisch centrum op Bonaire. De organisatie werkt met en voor kinderen en jongeren van acht tot achttien jaar. Deze kinderen hebben bijvoorbeeld hechtings- en/of gedragsproblemen of hun omgeving is zo schadelijk dat ze tijdelijk niet thuis kunnen wonen.

Stichting Project is in 2004 door Mick Schmit opgericht en inmiddels uitgegroeid tot een professioneel centrum met twee opvanghuizen (Kas di Karko en het Langverblijfhuis), een Ervaringsleercentrum en gezinsbegeleiding.
Stichting Project gebruikt de Forsa aanpak. De intensiteit van de begeleiding wordt afgestemd op de ernst van de problemen van het kind. Gemiddeld krijgen de kinderen twee jaar begeleiding van Stichting Project. Daarna volgt nog enkele maanden nazorg. Na een verblijf in een opvanghuis gaan kinderen terug naar huis, naar een pleeggezin of naar een andere instelling (in Nederland of op Curaçao).
Meer informatie: http://www.stichtingproject.com/nl/

Ergens in oktober vindt de presentatie op het eiland plaats.