bonaire.nu – 14 maart 2021
Als alle stemgerechtigden op de eilanden en alle 160.000 mensen met Caribische achtergrond in Europees Nederland op een kandidaat met diezelfde achtergrond stemmen, zitten er voor je het weet twee Caribische kamerleden in de Tweede Kamer. Moeten al die mensen natuurlijk wel afspreken op welke twee kandidaten ze stemmen.
Dit zijn kandidaten met een Caribische achtergrond op het stembiljet. Met dank aan ocan.nl die deze lijst samenstelde:
I. Carrilho (DENK, nr. 6), L. Charles (BIJ1, nr. 13), B. Chirino (ChristenUnie, nr. 14), K. Cuvalay (Ubuntu Connected Front, nr. 3), Q. Gario (Bij1, nr. 2), T. Hellebrand (D66, nr. 72), J. Hooi (D66, nr. 74), J. Leerdam (PvdA, nr. 48), C. Lopes (Ubuntu Connected Front, nr. 13), D. Romeo (D66 nr. 73), M. Sille (Ubuntu Connected Front, nr.17), K. Sneek (CDA, nr. 52), C. Woodley (Ubuntu Connected Front, nr. 7) en J. Wuite (D66, nr. 20)
Libertaire Partij – Het verkiezingsprogramma
De Libertaire Partij heeft geen tijd gestoken in het vinden van een pakkende titel voor haar programma. Om die leemte te vullen staat er een quote van Ronald Reagan op de voorkant: Government’s first duty is to protect the people, not run their lives. Waarmee het programma aardig is samengevat.
‘De LP (de Libertaire Partij) is gestoeld op de libertaire filosofie. Dat betekent dat de LP zich sterk maakt voor een kleine, efficiënte en faciliterende overheid, waarbij de vrijheid van burgers zo groot mogelijk blijft.’
De partij heeft het niet zo op ‘meer overheid’. Want dat betekent meer regels, meer ambtenaren en meer administratieve rompslomp en belastingdruk.
En is al dat gedoe nu echt nodig, vraagt de partij zich af.
Want ‘een overheid moet bijdragen aan ons welzijn, maar wanneer gaat zij daarin te ver? Wanneer beperkt de overheid onze zelfstandigheid en ons recht op zelfbeschikking?’
Caribisch Nederland wordt niet genoemd in het 25 pagina’s tellende programma. Maar gezien de toon zal de partij ongetwijfeld voor zelfbeschikking zijn en Caribisch Nederland willen ontdoen van de Nederlandse dominantie.
NIDA – Bij de tijd – Voor geloofwaardige politiek
‘NIDA’ is een begrip uit de Koran en betekent ‘oproep’ en ‘stem’.
Op bladzijde 9 van het programma gaat NIDA in op de veel gehoorde vraag of het een Moslimpartij is.
‘Een moslimpartij, islamitische partij of inspiratie? De term ‘moslimpartij’ en in mindere mate ook ‘Islamitische partij’, suggereert dat NIDA een exclusieve partij is voor en door moslims. Begrip van islam en de inspiratie van NIDA leert ons echter dat islam raakt aan ieders hart en van meerwaarde is voor de samenleving als geheel, in al haar diversiteit. Mensen met een grote verscheidenheid aan culturele en levensbeschouwelijke achtergronden herkennen zich dan ook in de boodschap van NIDA en dragen deze uit. Niet alle moslims voelen zich overigens per se aangesproken door deze boodschap. Dat kan allemaal.
De partij citeert niet alleen de Koran. Ook de Bijbel, Piketty en Rutger Brugman komen voorbij.
Over de overzeese koninkrijksdelen meldt NIDA dat zij ‘voor een gelijkwaardige relatie met de overzeese eilanden van het Nederlands koninkrijk is. De autonomie en het zelfbestuur van de eilanden dienen gerespecteerd te worden. De bevolking dient in alles zelf te beslissen over het bestuur van de eilanden.’
Nida vraagt excuses en herstelbetalingen voor de slavernij. ‘Bij de afschaffing van de slavernij zijn de slavenhouders gecompenseerd, maar niet de tot slaaf gemaakten. Op welke manier kunnen we tot slaaf gemaakten en hun nazaten alsnog compenseren? Onderzoek naar de manieren waarop we dit het beste kunnen doen, is de eerste stap.’
Daarnaast moet Nederland gedekoloniseerd worden. Want ‘het koloniale verleden heeft haar weerslag op de culturele verhoudingen en ongelijkheid vandaag de dag – vaak subtiel en onbewust – en juist daarom zo hardnekkig. Het heeft impact op de (on)gelijkwaardigheid van ons mens- en wereldbeeld. Van de wereldkaart die we als vanzelfsprekend op school leren tot het racistische stereotype van zwarte piet (zwarte piet kan niet: niet op school, kinderopvang, de sportvereniging of straatbeeld, gewoon niet). We dekoloniseren de Nederlandse cultuur door dit alles inzichtelijk te maken en te contextualiseren om ervan te leren en aan te passen, verwijderen en verbieden waar nodig. Dit betekent geen gepolder over racisme. Racisme, zoals ook met zwarte piet, bouw je niet af, maar schaf je af. Geen euro subsidie voor racisme en geen plek voor racisme in (semi)publieke organisaties en ruimte. We investeren in onderzoek, informatieoverdracht (op straat, school en musea), aanpassing en handhaving.’
Piratenpartij – Verkiezingsprogramma Piratenpartij Nederland 2021
Ondanks het succes van de Disney serie Pirates of the Caribbean heeft Caribisch Nederland geen plek gekregen in het programma van de Piratenpartij.
De partij is trots op haar naam. In het voorwoord noemt ze het een geuzennaam. ‘Deze prikkelende naam onderscheidt ons van de gevestigde orde.’ Waarbij de partij o.a. verwijst naar de 17e eeuwse Europese staatsbedrijven, zoals de VOC, die een monopolie kregen op handelsroutes over zee. ‘Het woord ‘piraat’ had een brede betekenis en werd gebruikt voor alle niet-erkende zeevaarders.’
De Piratenpartij staat voor een vrije democratie waarin alle kennis, kunst en cultuur die de mensheid heeft voortgebracht direct voor iedereen beschikbaar is.
In het programma ligt de nadruk op de gevolgen van de digitalisering van de wereld. Privacybescherming is een van de speerpunten in het programma.
De Piratenpartij wil dat de BTW op groente en fruit verdwijnt, het geld dat de staat daardoor misloopt, wordt gecompenseerd door een suikertaks.
Cannabis wordt wereldwijd gelegaliseerd als het aan de partij ligt.
‘Landen met lage- en middeninkomens hebben vaak een uitstekend klimaat voor het telen van cannabis. Zo slaan we twee vliegen in een klap: wij besparen energie en zij bouwen hun economie op.’
In de paragraaf Integratie kijkt Caribisch Nederland toch even om de hoek:
‘Beheersing van de Nederlandse taal is een voorwaarde voor het verkrijgen van de Nederlandse nationaliteit – behalve in de gebieden waar een tweede rijkstaal gesproken wordt, zoals Engels, Fries en Papiaments. Daar is de tweede taal voldoende.’
Ubuntu Connected Front – Manifest voor NL Transformatie. Voor een menswaardig Nederland
Ubuntu Connected Front streeft naar een samenleving die gebaseerd is op de principes van het Ubuntuisme.
‘Kern van de filosofie is zoals Madiba Nelson Mandela dat heeft geformuleerd: “Als mensen goed en gelijkwaardig worden behandeld, als ze gelijke kansen krijgen en de ruimte om zich te ontwikkelen en hun talenten te ontplooien, als ze niet constant worden gecriminaliseerd, als inferieur worden beschouwd, of racistisch worden bejegend, zullen ze ongetwijfeld beter presteren op alle niveaus van de samenleving.
En zoals de Zuid-Afrikaanse Aartsbisschop Desmond Milo Tutu dat heeft benadrukt: “Een persoon is een persoon via andere personen. Niemand van ons komt op de wereld volledig gevormd. We zouden niet weten hoe te denken, lopen, of spreken, of gedragen als mensen, als we het niet geleerd hadden van andere mensen. We hebben andere mensen nodig om mens te zijn.
In simpele woorden uitgedrukt: ik ben omdat we zijn, en wij zijn omdat ik ben. Het gaat dus om de perfecte balans tussen het individu en het collectief. Het individu voedt het collectief en het collectief draagt bij aan de vorming en voeding van het individu.’
In haar programma, of zoals de partij het ook noemt, haar manifest, staat Ubuntu Connected Front uitgebreid stil bij Caribisch Nederland.
Hoofdstuk 4 begint met de geschiedenis.
‘Het ondertekenen van het Statuut in 1954 heeft de politieke, sociaaleconomische en culturele verschillen binnen het Koninkrijk zeker niet ten goede verbeterd. Er werd een koloniaal document opgesteld en gepresenteerd waarin stond dat de deelnemers binnen het Nederlandse Koninkrijk gelijkwaardige partners zijn. Evengoed kon de hele constructie worden gezien als de voortzetting van een plantagementaliteit en een afhankelijkheidsrelatie. Deze relatie werd in stand gehouden op basis van de veronderstelling dat de politieke bestuurders op de eilanden direct of indirect werden samengesteld om orders van Nederlandse bestuurders uit te voeren.
Dit was het geval in de 17e eeuw, toen de eilanden door de Nederlandse West-Indische Compagnie op de Spanjaarden werden veroverd en dit is het geval heden, nu ze zogenaamd een soevereine staat zijn. Het grote verschil is dat we zijn overgegaan van slavernij naar de moderne vorm van bedienden en lakeien van de Nederlandse staat.
Deze landen zijn volkomen afhankelijk van enerzijds het toerisme en anderzijds van subsidies en zachte leningen van de Nederlandse overheid. In het Nederlands is er het gezegde “Wie betaalt, die bepaalt”. Dat is de fundamentele premisse van de politieke en andere vormen van verhoudingen binnen het Koninkrijk der Nederlanden.’
Na deze inleidende woorden wordt het vizier op de BES-eilanden gericht.
‘De drie kleinere eilanden Bonaire, Saba en St. Eustatius, vaak informeel BES genoemd, kwamen vanaf 10 oktober 2010 rechtstreeks onder Nederlands bewind te vallen en worden formeel aangeduid als Caribisch Nederland. St. Eustatius was het enige eiland dat zich via het referendum uitsprak om deel te blijven uitmaken van de Nederlandse Antillen. Maar omdat het land Nederlandse Antillen werd opgeheven, werd St. Eustatius gedwongen om deel te gaan uitmaken van de BES-eilanden.
De BES-eilanden zijn dus onderdeel van Nederland, maar hebben niet dezelfde rechten en plichten als de gemeenten in Nederland. De eilanden behoren niet bij een provincie en vallen direct onder het bewind van diverse ministeries. Op de eilanden functioneren een bestuurscollege en een eilandsraad per eiland. De eilandsraad wordt elke vier jaar gekozen. Het centraal regeringsorgaan, de Rijksdienst Caribisch Nederland, zetelt in Bonaire en voert de nationale taken uit op de drie eilanden. De Rijksvertegenwoordiger is het hoofd van de Rijksdienst Caribisch Nederland.
Juridische status: Openbaar lichaam
Wettelijk heten de eilanden ‘openbaar lichaam’, dus de naam ‘bijzondere gemeente’ is formeel niet juist. De gemeentewet geldt dan ook niet in Caribisch Nederland. Vanaf 2010 zijn vele nieuwe wetten ingevoerd, de zogenaamde BES-wetten. Er is bijvoorbeeld de Wet Openbare Lichamen Bonaire, St. Eustatius en Saba (WolBES) en de Wet financiën Bonaire, St. Eustatius en Saba (FinBES). In 2010 werd gestart met de invoering van een nieuwe belastingenwet, het verhogen van de pensioengerechtigde leeftijd van 60 naar 65 jaar en het invoeren van de euthanasiewet, het homohuwelijk en abortuswetgeving. Dit werd als zeer controversieel ervaren door de eilandbewoners.
Centrale leidraad bij wetgeving voor de BES-eilanden is het begrip ‘een voor Europees Nederland aanvaardbaar voorzieningenniveau’ waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke omstandigheden, zoals de geringe bevolkingsomvang van de eilanden, het insulaire karakter, de grote afstand met Nederland, de kleine oppervlakte en ongewenste bestuurlijke en sociaaleconomische effecten. Hiermee is eigenlijk al meteen een wettelijke ongelijkheid geschapen voor de eilanden die in de praktijk voor de inwoners van de eilanden zeer nadelig uitpakt.
Evaluatie-onderzoek
In 2015, vijf jaar na de staatkundige herinrichting, werd door een Commissie onder leiding van Liesbeth Spies een onderzoek ingesteld naar hoe de nieuwe wetten en de nieuwe manier van besturen in de praktijk uitwerkten. Ook werd er een onderzoek uitgevoerd dat de gevolgen voor de bevolking onderzocht. Het eindrapport werd in oktober 2015 gepubliceerd onder de titel “Rapport Evaluatie Caribisch Nederland. Vijf jaar verbonden: Bonaire, Sint Eustatius, Saba en Europees Nederland”. De resultaten uit het onderzoek waren bedroevend.
Er waren positieve ontwikkelingen te melden op het gebied van de gezondheidszorg, maar op vele andere terreinen was het leven voor de bevolking van de eilanden er slechter op geworden in plaats van beter. Velen gaven aan zich derderangsburgers te voelen binnen het Koninkrijk.
Door de Nederlandse overheid werd vaak gesteld dat het voorzieningenniveau op de eilanden passend moest zijn aan de afwijkende geografische en demografische situatie en de schaalgrootte. In de praktijk betekende dit vaak een minder voorzieningenniveau.
Een ander knelpunt is het ontbreken van politieke representatie van de eilanden in de Eerste en Tweede Kamer der Statengeneraal. Hierdoor is het moeilijk om veranderingen tot stand te brengen, tenzij de politieke wil van een enkel Tweede Kamerlid die bereid is zich te verdiepen in de situatie.’
Sympathiek is dat het programma van Ubuntu Connected Front in drie talen op de site is te vinden: Nederlands, Engels en Spaans.
Slotconclusie na vijf weken: na het lezen van al die programma’s weet ik dat de mensheid over veel woorden beschikt.