‘Er zijn altijd teleurstellingen’, zegt Sidney Josepha, ‘maar dat geeft de push om het op een andere manier te proberen. Er zijn vele wegen die naar Rome leiden.’
Sidney Josepha werkt als begeleider bij het Job Program van het project Integrale Wijkaanpak van de Directie Samenleving en Zorg.
Het Job Program begint met een voortraject van vijf of zes weken, afhankelijk van de gekozen richting. In die weken leer je niet alleen de basisvaardigheden van het vak, maar wordt ook aandacht besteed aan andere vaardigheden zoals luisteren naar instructies en hoe het is om samen te werken. Daarnaast is er de praktische kant, je leert bijvoorbeeld om op tijd te komen en je doet werkritme op.
Als je die eerste weken met positief resultaat afrondt, helpt het project je aan werk. Het Job Program is ruim een jaar geleden van start gegaan.
‘Ik denk dat we het goed doen. De mensen moeten een kans krijgen. We hebben verschillende instromingen. We krijgen mensen via de verslavingszorg, via reclassering en ook gaan we de wijken in om lezingen te houden. We krijgen genoeg aanmeldingen.
De richting elektro is nieuw. Daarmee heb je weer een andere groep binnen je bereik. Tot voor kort deden we alleen de bouw.
We zijn nu zover dat mensen vragen wanneer er weer een cursus begint. Willen ze op een lijst staan. Deze week werd ik nog gebeld door een moeder. Haar zoon zit maar thuis, ze wil graag dat hij aan de slag gaat. Ze vroeg informatie over onze aanpak. Voor het komende jaar hebben we genoeg mensen.
Je moet opletten dat je niet te snel groeit. Nu is het beheersbaar. Word je groter, moet je meer manschappen hebben. Dat is iedere keer zoeken. Iemand die goed is, zit namelijk niet thuis. Die is ergens aan het werk.’
‘De jongens die hier komen zijn vaak niet hoogopgeleid. Sommigen hebben amper school bezocht. Je moet ze in hun taal aanspreken.
Je kunt niet iedereen helpen. Maar iedere jongen die wij van straat halen is er één.
Onze doelgroep bestaat uit zo’n 600 à 700 jongens. Dat is een flink aantal voor zo’n eiland. We duiken niet direct in hun achtergrond. Want je moet geen vooroordeel hebben als je met ze aan de slag gaat. Iedereen die hier komt, begint met een blanco bladzij.’
‘We proberen met de lessen sociale vaardigheden ze zo te motiveren dat ze het gevoel krijgen dat ze op een pad komen dat positief is. Dat ze inzien dat het anders kan.
Wat je niet moet vergeten is de groepsdruk. We hebben nu een jongen die uit zo’n groep probleemjongeren komt. Hij is hier door een oom naartoe gestuurd. Hij vertelde eerlijk dat hij niet wilde. Omdat hij veel respect heeft voor zijn oom, heeft hij toch de stap gezet. En nu, na een paar weken, is hij blij dat hij de stap gezet heeft. Maar hij vertelt ook dat als hij de jongens van die groep tegenkomt, ze hem voor overloper uitschelden. Dat is de druk waarmee die jongens moeten leren omgaan. Je wilt nu eenmaal bij een groep horen.’
‘Je kunt redelijk snel inschatten of iemand het hier gaat redden. Zodra je ziet dat iemand vaak te laat komt, of helemaal niet, dan weet je dat zo iemand zwak staat.
Wij vragen niet veel over hun verleden. Soms vertelt eentje zo maar zijn verhaal. We hadden bijvoorbeeld een jongen die altijd te vroeg kwam, maar twee vaste dagen in de veertien dagen kwam hij te laat. Toen ik vroeg waarom, vertelde hij ineens over de moeilijkheden thuis. De moeder heeft psychische problemen en maakt het leven van de kinderen erg moeilijk. Daarom hebben zij, de broertjes en zusjes, de taken verdeeld.
Als je dat hoort, probeer je iets extra’s te regelen. Gaat hij naar maatschappelijjk werk om in kaart te brengen wat er thuis aan de hand is. En nemen wij hem hier na de les apart om met hem te praten. De meeste jongens komen uit gezinnen waar meerdere probemen spelen. Daardoor is het werk iedere dag anders. Iedere groep is anders. Altijd speelt er iets.’
‘Sommigen willen laten zien dat ze op de goede weg zijn. Willen een rolmodel zijn binnen hun oude groep. Die denken heel positief. Die voelen die groepsdruk ook niet zo.’
‘Nee, je kunt zo’n groep niet gauw voor honderd procent vertrouwen. Iedere maandag krijgen ze van mij les in sociale vaardigheden. Praten we over hoe je om moet gaan met emoties. Je moet niet vergeten dat sommigen nog nooit over emoties hebben gepraat.
Je gebruikt voorbeelden uit hun omgeving. Daardoor leren ze zien dat wij weten waar het over gaat. Daarmee win je hun vertrouwen. Je moet eerlijk zijn en ze oprecht behandelen. Dan komen ze vanzelf met dingen.’
‘We hebben nu de zesde groep hier. Maar gisteren kwam hier iemand die in de derde groep zat, dus die was hier al een tijdje geleden, met de opmerking dat hij een probleem heeft. Hij zat zonder stroom thuis, met een klein kind, en was afgesloten. Hij vroeg of hij $ 200,- kon lenen.
Dat zijn dilemma’s. We keken elkaar aan, we waren met zijn drieën. We hebben gezegd dat we moesten overleggen, dat we we hem binnen twee uur zouden bellen.
Zo’n jongen komt wel naar ons toe. Hij vertrouwt ons dus. Hij komt uit het milieu waar in drugs gehandeld wordt. Ziet hij toch in dat wij problemen anders oplossen.
We zijn alle drie maar gaan pinnen van onze privérekeningen. Natuurlijk vraag je je af of je het geld terugziet. Omdat hij bij ons kwam, wilden we hem belonen. Zijn familie kan hem niet helpen, daar is geen geld, blijft alleen de straat over. Maar hij kwam hier. Als hij niet terugbetaalt, hoeft hij hier niet meer te komen.’
‘Natuurlijk, je stelt je grenzen. Per individu. Je moet altijd de balans zien te vinden. Om dit werk te doen, moet je van alles wat hebben. Mensenkennis, geduld, positief denken. En je moet elke dag om je heen kijken, waar zit ik, waar ga ik naartoe met de groep.
Hoe langer je dit werk doet, hoe meer het een roeping wordt. Ik weet niet goed hoe ik het uit moet leggen. Het komt van binnen. Die drijfveer wordt iedere dag groter omdat je ziet dat er mogelijkheden zijn om de problemen van die groep onder controle te krijgen. Langzaam zie je dat je iemand een ommekeer kan laten maken.’
‘Hoe je omgaat met mislukkingen, teleurstellingen? Eerst kijk je wat je fout gedaan hebt. Kan ik dat de volgende keer vermijden? Zo moet je het bekijken.
Zoals ik al zei, er leiden vele wegen naar Rome. Als deze niet gaat, pak je een andere. Op den duur kom je toch in die stad.’
NosTV Bonaire
Wat een geweldig project!