Regelmatig en terecht waarschuwt het College financieel toezicht (Cft) de overheden op Bonaire en Statia voor het niet op orde hebben van de boekhouding.
De Eilandsraden op die twee eilanden krijgen te laat en dan vaak ook nog onvolledige jaarrekeningen voorgeschoteld. Meestal ontbreekt ook de noodzakelijke goedkeuring van een accountant.
Als je niet weet hoe het Bestuurscollege het geld besteedt, kun je als lid van de Eilandsraad je werk niet naar behoren doen.
Ook al waarschuwt het Cft jaarlijks, de verantwoordelijke politici op de eilanden halen de schouders op en gaan over tot de orde van de dag. Wat weer voor ergernis in Den Haag zorgt. Wat weer voor ergernis op de eilanden zorgt. Het perpetuum mobile van de onderlinge verhoudingen.
Sinds vorige week is het ritme van dat apparaat verstoord. De Algemene Rekenkamer heeft een stokje tussen de spaken gestoken.
De Tweede Kamer wilde weten hoe de geldstromen van Nederland naar Bonaire, Sint-Eustatius en Saba verlopen.
De Algemene Rekenkamer ging aan de slag in de veronderstelling dat de Ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Financiën per ommegaande allemaal Excelbestanden zouden sturen met alle bedragen. Uiteraard vergezeld van keurige uitleg.
Het pakte anders uit. De verschillende ministeries blijken niet te kunnen vertellen welk bedrag waarvoor is overgemaakt. Overzichten ontbreken. En dus kunnen Kamerleden, net als Eilandsraadleden, niet controleren wat de overheid uithaalt.
Het aardige is dat het kabinet financiële overzichten naar de Kamer stuurt, maar dat de betrokken ministeries die informatie niet kunnen onderbouwen.
Op 8 juni jl. kregen we een kijkje in de boekhoudkeuken van de Haagse overheid. Staatssecretaris Knops gaf antwoord op de vraag van de Commissie Koninkrijksrelaties waarom de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN) geen verplichtingenadministratie heeft.*
Een verplichtingenadministratie helpt je bij het gestructureerd bijhouden van financiële gegevens uit verplichtingen en rechten. Inderdaad, dat heb ik opgezocht.
RCN bestaat uit 26 zelfstandige Rijksdiensten, schrijft meneer Knops. Die Rijksdiensten zijn verschillend van aard en omvang. Al die diensten worden aangestuurd vanuit de departementen. De Rijksdiensten zijn zelf verantwoordelijk voor hun dienstverlening en bedrijfsvoering en vallen onder de individuele ministeriële verantwoordelijkheid van de betreffende bewindspersoon.
Tot zover het begrijpelijke deel van het antwoord.
Daarna wordt het grotemensenwerk, want dan wordt ons verteld dat SSO CN de diensten ondersteunt bij de uitvoering van haar PIOFAH-taken.
Dat schijnt niet mee te vallen volgens de staatssecretaris. Natuurlijk het is een relatief jonge organisatie, die Shared Service Organisatie van RCN. Maar men spant zich in om de boel op orde te krijgen. Probleem is dat SSO CN nog met sterk verouderde software werkt. Maar dat probleem wordt opgelost, mogelijk zelfs al dit jaar. Met het nieuwe financiële systeem (SAP) wordt een verbeterde verplichtingenadministratie ingericht en in gebruik genomen.
Waardoor ongetwijfeld alle problemen opgelost zijn.
Tot die tijd klinkt op de achtergrond het geluid van een pot en een ketel als we het over de verantwoording van de boekhoudingen over en weer hebben.
En verschijnen een splinter en een balk als stippen aan de horizon.
*Zie: https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2021Z10193&did=2021D22365